Gọi tên “nghề mới”
Dựa trên thống kê trích từ báo cáo năm 2018 của Dell Technologies và Institute for the Future (IFTF – Viện nghiên cứu về Tương Lai): “85% công việc vào năm 2030 vẫn chưa xuất hiện”, các khách mời đã có những thảo luận xoay quanh về sự chuyển dịch của công việc trong lĩnh vực ngành nghề mình đang công tác.
Talkshow “Ngành cũ - Nghề mới” có sự tham gia giao lưu của bà Nguyễn Ngọc Thanh Dân (Nàng Thơm Communication) và ông Hồ Quốc Thông (Cố vấn chiến lược F&B)
Bà Nguyễn Ngọc Thanh Dân (Điều hành Nàng thơm Communication) chia sẻ: “Xuất phát điểm từ chuyên ngành Báo chí, tôi từng nghĩ mình đi học ra và làm báo. Sau nhiều năm đi làm, tôi phát hiện ra mình đã làm rất nhiều nghề khác nhau trong lĩnh vực truyền thông”. Giờ đây, bên cạnh tư duy sáng tạo và khả năng viết lách, người làm truyền thông cần có kỹ năng cập nhật xu hướng, chinh phục đa nền tảng. Youtuber, Vlogger, Tiktoker, KOLs,… là những thuật ngữ gắn liền với người làm truyền thông trong thời đại mới.
Khách mời Hồ Quốc Thông (Cố vấn chiến lược cho các tập đoàn F&B) cho hay: “Tôi thấy các bạn trẻ đang đi quá nhanh. Mà đi nhanh như vậy rất dễ… té nếu chúng ta không có nền tảng”. Khởi đầu là một bartender, trải qua nhiều vị trí khác nhau như R&D (Nghiên cứu và phát triển sản phẩm), F&B
Consultant (cố vấn chiến lược), Technical-Sale (cố vấn sale ở góc độ chuyên môn sản phẩm)... “Dù trải qua nhiều vị trí khác nhau, nhưng sau cùng tôi vẫn đang làm trong lĩnh vực F&B” - Ông Thông chia sẻ.
Các bạn trẻ Gen Z cũng mang đến talkshow những tên gọi khá mới mẻ trong nhiều lĩnh vực nghề.
Thiên An (cựu học viên ngành Quản trị Nhà hàng Khách sạn - Trung cấp Kinh tế Du lịch TP.HCM) cho biết, công việc hiện tại của bạn là phục vụ cho một nhà hàng Fine Dining, nhưng ở một vị trí khá mới mẻ “Storyteller” - người kể chuyện về món ăn. Công việc này giúp cho trải nghiệm ẩm thực được nâng tầm và “đắt tiền” hơn.
“Reviewer có phải một nghề hay không?” - Một câu hỏi được đặt ra trong buổi Talkshow. “Công việc nào có thể kiếm tiền, chúng ta đều nên ghi nhận là một nghề. Nhưng để cái nghề đó trở nên giá trị cho chính bản thân người làm nghề, cho doanh nghiệp và xã hội, đòi hỏi người lao động phải có kiến thức và kỹ năng nhất định về một lĩnh vực cụ thể nào đó” - Bà Thanh Dân nhận định.
Nếu “ngành cũ” được hiểu là những lĩnh vực công việc luôn đóng vai trò quan trọng trong đời sống, thì "nghề mới" là sự chuyển dịch của công việc trở nên đa dạng hơn, phục vụ cho những nhu cầu của con người trong thời đại mới. Một diễn giải khác, “nghề mới” cũng có thể hiểu là vẫn với công việc hiện tại, người lao động cần cập nhật, bổ sung thêm nhiều kỹ năng để làm cho công việc trở nên mới mẻ và giá trị hơn.
Học như thế nào để chuẩn bị cho “nghề mới”
Ông Hồ Quốc Thông chia sẻ: “Ở thời đại 4.0, bạn trẻ rất dễ tìm hiểu thông tin để học một cái gì đó. Điểm hạn chế là khi mọi thứ quá dễ dàng, con người dễ mất đi khả năng tự học.” Theo ông Thông, khi các nội dung nhanh được sản xuất nhiều trên mạng xã hội, bạn trẻ lướt tin và nghĩ rằng mình đã có kiến thức, nhưng đó chỉ là bề nổi, chưa có nhiều kiểm chứng. Để có chiều sâu chuyên môn, đọc nhiều sách và đi học bài bản vẫn là những điều cần chú trọng.
“Từ nền tảng chuyên môn, bạn có thể tự học thêm một số kỹ năng bổ trợ. Tôi làm nghề pha chế, nhưng nhờ có kỹ năng nhiếp ảnh, Food Stylist, làm file presentation (thuyết trình)... nó làm cho công việc của tôi giá trị hơn, tạo ra thu nhập nhiều hơn và nhiều người biết đến hơn” - Ông Thông cho biết.
Ông Quốc Thông cho rằng, đa nhiệm là tinh thần được khuyến khích, nhưng vẫn nên tập trung vào một chuyên môn chính, học thêm nhiều kỹ năng bổ trợ.
Theo báo cáo Future of Job công bố vào tháng 4/2023 của Diễn đàn Kinh tế thế giới, 10 năng lực quan trọng nhất cho người lao động trong 5 năm tới gồm có: Tư duy phân tích; Tư duy sáng tạo; Khả năng phục hồi và tính kiên cường; Động lực và sự tự nhận thức; Sự tò mò và kỹ năng học tập suốt đời; Kỹ năng công nghệ; Sự đáng tin và chú ý đến các chi tiết; Sự thấu cảm và lắng nghe chủ động; Lãnh đạo và có sức ảnh hưởng xã hội; Kiểm soát chất lượng.
Ở góc nhìn đào tạo, bà Đặng Thị Hoàng Hà (Đại diện Hướng Nghiệp Á Âu) chia sẻ: “Có rất nhiều dự báo về năng lực lao động cần có, nhưng nhìn lại đều có sự cân bằng giữa các yếu tố A.S.K (Thái độ - Kỹ Năng - Kiến thức). ASK là một tam giác đều chứ không lệch hẳn về Skill - Kỹ năng như nhiều người phỏng đoán. Thái độ làm việc và kiến thức vẫn cần được chú trọng, dù cho bạn làm việc ở lĩnh vực nào đi nữa”.
Với sự chuyển dịch nghề nghiệp, khái niệm "học trái ngành, làm trái nghề" được đề cập khá nhiều. Tuy nhiên, khi bạn trẻ có đủ đam mê, dấn thân cùng nghề, biết đầu tư học tập để mở ra những cơ hội mới trong nhiều giai đoạn sự nghiệp, bạn sẽ hạnh phúc khi vẫn được sống mỗi ngày với ngành nghề mình yêu thích.
“Chúng ta không chỉ phấn đấu để tìm kiếm một cái nghề, mà là tìm kiếm một sự nghiệp”
- Bà Thanh Dân đúc kết.
“Ngành cũ - Nghề mới” cũng chính là thông điệp chính của công tác hướng nghiệp sẽ được triển khai trong suốt năm học 2023 - 2024 tại Hướng Nghiệp Á Âu. Buổi talkshow là cuộc đối thoại mở đầu cho một góc nhìn mới về thế giới nghề nghiệp. Nối tiếp sự kiện, Hướng Nghiệp Á Âu sẽ tổ chức những chương trình hướng nghiệp, cận cảnh xu hướng chuyển dịch cho từng ngành nghề cụ thể như: Food Styling, Make-up Artist, Flair Bartending, Digital Marketing, Thiết kế đồ họa...
PV
